Bapu has very beautifully stated about this important principle of Ayurveda in Shrimad PurusharthGranth. In the first section of Shremad Purusharth – ‘Satyapravesh’ Bapu has explained the meaning of प्रज्ञापराध which is the crime of the human mind over-ruling the human Wisdom. It is due to this that all types of ailments arise. Diseases (physical, mental and spiritual) grasp people or the society when decency is not followed. Bapu also gave us the thought – ‘प्रज्ञानुनयात्आरोग्य:’. Health is achieved when decency is followed. Which means greatest wisdom- महाप्रज्ञा, is the force which makes it possible to all that is appropriate and sacrifice what is not appropriate and the efforts of this biggest wisdom is decency. Bapu’s aim in life is to have the human pursuits practiced, accomplished, taught and established in the whole world. Ayurveda also preaches the same path.
आहारशुद्धौसत्त्वशुद्धि: Pure diet leads to Pure mind.
Ayurveda has stressed upon on the principle from the Chandogya Upanishad – – आहारशुद्धौसत्त्वशुद्धि: Ayurveda states that while 5 elements influence the human mind, food provides nutrition to the mind. Bapu has put forth this important principle through Grantharaj and clearly mentioned the changes required to be made in our diet and the importance of remembrance of God while consuming food, in order to change our mind and subsequently to change our destiny.
Bapu has clearly written in Grantharaj about the centres in mind namely food, sleep, fear and sex. Importantly,Bapu has mentioned that through efforts it is possible to tame these centres which control the achievement of destiny.
नासाहिशिरसोद्वारम् (Nose – the door to brain)
In Ayurveda, the nose is said to be the door to the brain and hence at times some medicines are administered through the nose in the form of Nasal Drops or medicines in powder form (चूर्णे )are sniffed. It was now clear from one of Bapu’s discourse why so much of importance is given to the concept of ‘Nose to be the door to the brain’.
Out of the 12 prime Cranial nerves in human brain, there is one nerve which is termed as ‘Olfactory Nerve’ which, provides the sense of smell. Bapu explained that all other nerves originate from the brain as branches and are not an actual part of the brain. It is only the nerve of senses which is not in branch form but is an extended part of the brain and from the glands of this nerve (Olfactory bulbs) the Nasal nerve fibers generate.
This clearly states the Olfactory nerve is the only nerve which is an actual part of the brain and connecting to this nerve is as good as connecting with the brain. Just over the Olfactory bulbs the emotion centres exist and if there is any impact or malfunction to this centre the person begins to behave like a savage.
The Olfactory Nerve has an extremely close relationship with the brain and the emotion centres on which, the humanity of humans is dependent. The senses of smell or the essence of medicines administered through the nose, prove to have impact on all the centres of the human brain. It was then that Bapu explained why the nose is termed as the door to the brain.
Necessity to pay attention to the ‘Neglected’ organ
हरि ॐ, संस्था से जुड़े सभी आध्यात्मिक / प्रार्थना स्थल अगली सूचना मिलने तक बन्द ही रहेंगे, ऐसा सोमवार, दि. १६ नवम्बर २०२० के दिन श्रद्धावानों को सूचित किया गया था। इसी अनुषंग से, ये आध्यात्मिक / प्रार्थना स्थल शुरू करने के बारे में किया जानेवाला निर्णय और उसकी निश्चित तारीख इस संबंध में जानकारी, शुरू करने से आठ दिन पहले मेरे अधिकृत ब्लॉग (www.aniruddhafriend-samirsinh.com) द्वारा ही सभी श्रद्धावानों को
दररोज दहा मिनिटे शान्त बसा- भाग २ (Sit Quite For 10 Minutes Every Day- Part 2) रोज दिवसातून कमीत कमी दहा मिनिटे शान्तपणे बसा (Sit Quite). शान्तपणे बसण्याआधी ‘हरि ॐ, श्रीराम अंबज्ञ’ म्हणा आणि उठण्याआधी ‘जय जगदंब जय दुर्गे’ म्हणा. लक्ष्मी म्हणजे सर्व प्रकारची संपन्नता. अशा या लक्ष्मीमातेला श्रद्धावानाकडे घेऊन येणारा तिचा पुत्र त्रिविक्रम आहे. लक्ष्मीमातेचा श्रद्धावानाच्या जीवनात सर्वत्र संचार करण्याचा मार्ग प्रशस्त करणारा त्रिविक्रम आहे. या शान्तपणे बसण्यामुळे हा
दररोज दहा मिनिटे शान्त बसा (Sit Quite For 10 Minutes Every Day) दररोज दिवसातून वेळ काढून किंवा रात्री कमीत कमी दहा मिनिटांसाठी तरी शान्त बसा. शरीर स्थिर आणि मन शान्त करा. मनात जरी विचार आले तरी विरोध करू नका. दहा मिनिटे बसण्याआधी ‘हरि ॐ, श्रीराम अंबज्ञ’ म्हणा आणि दहा मिनिटे झाल्यावर ‘जय जगदंब जय दुर्गे’ म्हणा. दररोज दहा मिनिटे शान्तपणे बसण्याबाबत सद्गुरु श्रीअनिरुद्धांनी त्यांच्या १८ जून २०१५ रोजीच्या प्रवचनात जे
ज्ञान म्हणजे काय (What Is Knowledge) प्रपंच-परमार्थ दोन्ही एकाच वेळेस सुन्दर रित्या संपन्न करण्यासंबंधी ऋषिसंस्थेने भारतीय समाजास सदैव मार्गदर्शन केले. अखिल विश्वाच्या कल्याणासाठी चिन्तन करत असताना ब्रह्मर्षिंसमोर त्या आदिमाता चण्डिकेने जे ज्ञानभांडार खुले केले, तेच वेदरूपात प्रकटले. परमेश्वराने निर्माण केलेले जे जे काही जसे जसे आहे ते तसेच्या तसे जाणून घेऊन, तसेच त्यामागील परमेश्वरी हेतु जाणून घेऊन त्या माहितीचा पवित्र मार्गाने उपयोग अखिल विश्वाच्या कल्याणासाठी कसा करायचा याची परिपूर्ण जाणीव
प्रतिदिन कम से कम दस मिनट तक शान्ति से बैठिए (Sit Quite At Least For 10 Minutes A Day) भगवान का मूल रूप निर्गुण निराकार है। सुसन्तुलितता, शान्ति, अचलता यह वह रूप है। सन्तुलितता निर्माण करना मानव के लिए संभव नहीं होता, लेकिन शान्ति से, अचल स्थिति में तो यकीनन ही बैठ सकते हैं। कम से कम दस मिनट हर रोज शान्ति से बैठे रहने से आदिमाता चण्डिका और चण्डिकापुत्र
तुम शरीर नहीं हो जिसमें आत्मा है, बल्कि तुम वह आत्मा हो जिसके पास शरीर है (You Are Not A Human With A Soul But You Are A Soul With A Human Body) मानव ऐसा समझता है कि शरीर में आत्मा है, लेकिन यह गलत है। सच तो यह है कि मूलत: तुम एक आत्मा हो जिसके कार्य के लिए भगवान ने तुम्हें शरीर दिया है। मानव को चाहिए कि
अनेक जणांनी सपटणेकरांच्या(Sapatnekar) कथेचा आधार घेऊन साईनाथ(Sainath) व हेमाडपंतांबद्दल खूप सुंदर विचार मांडले आहेत. आधी साईनाथांची(Saibaba) महती कानावर येऊन सुद्धा त्यांच्याकडे जाण्याची आवश्यकता न वाटलेल्या सपटणेकरांना, त्यांच्या आयुष्यात घडलेल्या दु:खद घटनेनंतर साईनाथांची झालेली आठवण व साईनाथांनी वारंवार “चल हट्” असे उद्गार काढूनही सपटणेकरांनी साईनाथांचे घट्ट धरून ठेवलेले चरण, ह्या सर्व गोष्टी आपल्याला खूप काही शिकवून जातात. हर्षसिंह पवार, केतकीवीरा कुलकर्णी ह्यांनी त्यांच्या पोस्टमध्ये आद्यपिपादादांच्या (Adyapipa)अभंगातील ओव्यांचा खूप समर्पक वापर केला
हेमाडपंतांविषयी (Hemadpant) आपल्याला काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात घ्याव्या लागतात. (१) हेमाडपंत(Hemadpant) ‘रेसिडेंट मॅजिस्ट्रेट’ म्हणून काम करत होते; म्हणजेच ते ‘उच्चपदस्थ’ होते. (२) हेमाडपंत साईनाथांकडे जाण्याचे श्रेय काकासाहेब दीक्षित(Kakasaheb Dixit) व नानासाहेब चांदोरकर (Nanasaheb Chandorkar) यांना देतात. (संदर्भ अ.२/ओ.1०१) (३) हेमाडपंतांच्या मनाची स्थिती साईनाथाकडे(Sai) येण्याच्या वेळेस कशी होती? तर अतिशय उद्विग्न. इथून हेमाडपंतांची गोष्ट चालू होते. काकासाहेब दिक्षित हेमाडपंतांना भेटतात, साईबाबांचा(Saibaba) महिमा सांगतात व त्यांना साईनाथांकडे येण्याचा आग्रह करतात आणि हेमाडपंत
अनेक जणांनी माझ्या आधीच्या पोस्टवरती आपल्या कॉमेंट्स लिहील्या आहेत. हर्षसिंह पवार, केतकीवीरा कुलकर्णी, श्रीकांतसिंह नाईक ह्यांनी खूप सुंदररित्या आपले विचार मांडले आहेत. त्याचप्रमाणे फोरममध्ये भाग घेतलेल्या इतर सर्वांचेही मन:पूर्वक कौतुक. सर्व श्रद्धावान श्रीसाईसच्चरित (Shree Saichcharit) खूप प्रेमाने वाचतात ह्याचा मला आनंद वाटतो. प्रत्येकाकडून एक वेगळी dimension बघायला मिळते. तसेच टेलिग्रामवरती “श्री साई सच्चरित Discussion” हा श्रीसाईसच्चरितावर डिस्कशन ग्रुप सुरू झाल्याचे बघितले. ही मंडळीही खूप छान लिहीतायेत. श्रद्धावीरा दळवी यांनी त्यांच्या
गत इतवार अनेक श्रध्दावानों को एक बहुत ही अनोखे समारोह में शामिल होने अवसर मिला। मैं भी उस में शामिल था। यह समारोह था श्रीसाईसच्चरित पर आधारित पंचशील परिक्षा के पारितोषिक वितरण का जिस में श्रीसाईसच्चरित पंचशील परिक्षा (Shree Saisatcharit Panchshil Exam) में Distinction प्राप्त एवं Rank Holder परिक्षार्थियों को पारितोषिक देकर सम्मानित किया गया। इस समारोह में इन परिक्षार्थियों का अभिनंदन करने हेतु श्रीहरिगुरुग्राम में ३००० से अधिक श्रध्दावान
